W dniu 26 października 2021 roku zmarł profesor Kazimierz Sawicki, wieloletni kierownik Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Szczecińskiego, człowiek wielce zasłużony dla szczecińskiego środowiska naukowego.
’
Pan Profesor Kazimierz Sawicki urodził się 5 marca 1926 roku w Toruniu. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Toruniu przeniósł się do Szczecina, aby rozpocząć studia w szczecińskim oddziale Akademii Handlowej w Poznaniu. Istotnym atutem pierwszej na Pomorzu Zachodnim wyższej uczelni ekonomicznej była możliwość łączenia pełnoetatowej pracy zawodowej ze studiami w trybie dziennym. Z szansy tej skorzystał Pan Profesor, który sam siebie nazywał pracusiem. Studiując, jednocześnie pracował w charakterze księgowego i księgowego bilansisty w prywatnych spółkach – w spółce z o.o. „Kryształ” oraz Odlewni Żeliwa i Metali Kolorowych Przedsiębiorstwa Przemysłu Terenowego w Szczecinie. Zdobyte doświadczenie zawodowe wpłynęło na karierę naukową Pana Profesora, a w rezultacie na historię szczecińskiego ośrodka nauki rachunkowości i rozwój rachunkowości w Polsce.
’
Po zakończeniu studiów I stopnia, 1. grudnia 1950 roku Kazimierz Sawicki został zatrudniony na stanowisku asystenta w Katedrze Rachunkowości Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Szczecinie. Ze względu na brak uprawnień rodzimej Alma Mater Pan Profesor zdobywał kolejne stopnie zawodowe i stopnie naukowe poza jej murami. W 1952 roku uzyskał magisterium w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Łodzi. W 1962 roku na podstawie rozprawy doktorskiej „Węzłowe problemy rachunku kosztów w przedsiębiorstwach transportu samochodowego” Rada Wydziału Ekonomiki Przedsiębiorstwa Wyższej Szkoły Ekonomicznej we Wrocławiu nadała Kazimierzowi Sawickiemu stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych. Po pięciu latach, w 1967 roku, uzyskał stopień naukowy docenta nauk ekonomicznych w zakresie rachunkowości na podstawie rozprawy habilitacyjnej „Problemy obliczania kosztów jednostkowych przewozów samochodowych”. Stopień ten został nadany przez Radę Wydziału Finansów i Statystyki Szkoły Głównej Planowania i Statystyki (obecnie Szkoła Główna Handlowa) w Warszawie. Rozprawa ta w 1968 roku została wyróżniona nagrodą I stopnia przez Radę Naukową Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. W 1976 roku Rada Państwa nadała Kazimierzowi Sawickiemu tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1983 roku – tytuł profesora zwyczajnego nauk ekonomicznych.
’
Pan Profesor Kazimierz Sawicki był nie tylko wybitnym naukowcem i dydaktykiem, ale również sprawnym organizatorem. Z zaangażowaniem wielokrotnie piastował ważne stanowiska w Uczelni. Przez ponad 26 lat kierował najpierw Zakładem, a potem Katedrą Rachunkowości. Przez dwie kadencje pełnił także funkcję prodziekana Wydziału Inżynieryjno-Ekonomicznego Transportu Politechniki Szczecińskiej. Profesor był też aktywnym członkiem kilku organizacji ekonomicznych. Na szczególną uwagę zasługuje Jego wkład w rozwój Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, którego członkiem był od 1957 roku. Warto podkreślić szczególny związek Pana Profesora ze szczecińskim oddziałem tej organizacji, którego przez wiele lat był prezesem. Za zasługi w 1999 roku Pan Profesor został zaliczony do elitarnego grona 50 członków honorowych Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. W 2015 roku został uhonorowany najwyższym odznaczeniem przyznawanym przez Stowarzyszenie – złotą odznaką z diamentem. Pan Profesor przez szereg lat aktywnie uczestniczył również w pracach Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (KIBR), tworząc normy wykonywania zawodu i etyki zawodowej biegłego rewidenta, a także przewodnicząc Komisji Rewizyjnej KIBR. Jednocześnie jako biegły rewident przeprowadzał badania sprawozdań finansowych różnych jednostek gospodarczych. Był też członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego oraz Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego. Za osiągnięcia w działalności naukowo-badawczej, dydaktycznej i kształcenia kadry naukowej Profesor Kazimierz Sawicki otrzymał w latach 1969–1980 sześć nagród ministerialnych stopnia I, II i III. Został odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Złotym (1973) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1971), Srebrną i Złotą Odznaką „Zasłużony w Rozwoju Stowarzyszenia Księgowych w Polsce” (1966, 1968).
’
Profesor zadziwiał swoich współpracowników niespożytą energią i niezwykłą aktywnością w pracy naukowej i dydaktycznej. Publikowany dorobek Profesora obejmuje dziesiątki monografii, prac zbiorowych, podręczników akademickich, artykułów w czasopismach fachowych oraz w materiałach konferencyjnych. Blisko siedemdziesięcioletni okres pracy naukowej zaowocował imponującą liczbą publikacji, trudną do dokładnego określenia, którą można ostrożnie oszacować na ponad 500 pozycji.
’
Profesor Kazimierz Sawicki jest symbolem Szkoły Rachunkowości Uniwersytetu Szczecińskiego, z którą jest związany niemal od samego początku. Swoją sumienną pracą i zaangażowaniem przyczyniał się do jej rozwoju. Można przyjąć, że obok prof. Eufemiusza Terebuchy, Kazimierz Sawicki był twórcą szczecińskiego ośrodka nauki rachunkowości. Postawa Prana Profesora była i jest dla pracowników Katedry Rachunkowości przykładem, że nauka jest pięknym obowiązkiem, który należy spełniać przez całe życie. Dla Pana Profesora była ona źródłem energii, z której czerpał też radość i optymizm. Profesor Kazimierz Sawicki jest legendą polskiej rachunkowości. Dla współpracowników stanowił i stanowi wzór uczonego i człowieka, który mimo imponujących osiągnięć był skromny, otwarty i życzliwy. Jego życiorys jest przykładem realizacji rzymskiej maksymy, że człowiek pracowity nigdy się nie nudzi, ponieważ zawsze ma coś do zrobienia. Jednocześnie Pan Profesor potrafił znaleźć równowagę między pracą i wypoczynkiem, pasjonując się turystyką, tańcem towarzyskim, grą w szachy i brydża.
;
Zaprezentowany w dużym skrócie dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny Pana Profesora jest znaczący. Osiągnął rzadko spotykane rezultaty jako uczony, dydaktyk i praktyk. Wyrazem uznania dla Jego zasług i wkładu w rozwój nauki i praktyki rachunkowości było w 2006 roku nadanie Panu Profesorowi przez Senat Uniwersytetu Szczecińskiego godności doktora honoris causa.
Warto przytoczyć kilka wypowiedzi Pana Profesora udzielonych w wywiadzie z okazji dziewięćdziesiątych urodzin, które potwierdzają Jego osobowość:
- Jakie są, według Pana Profesora, najważniejsze cechy naukowca?
„Wydaje mi się, że cechami współczesnego naukowca są: twórcze zaangażowanie w działalność naukową i dydaktyczną, kształcenie kadr zamierzających uzyskać stopnie naukowe. Ważną cechą jest znajomość metod analizy i oceny procesów gospodarczych oraz umiejętność ich stosowania w swoich badaniach. Naukowiec jest osobą bezstronną i uczciwą”.
- Środowisko naukowe rachunkowości uznaje Pana działalność w zakresie kształcenia kadr za wzorcową.
„Wypromowałem ok. tysiąca licencjatów i magistrów, 13 doktorów, w tym dwie prace zostały wyróżnione nagrodą Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Opracowałem również 71 recenzji prac doktorskich i 25 rozpraw habilitacyjnych oraz zrecenzowałem 9 wniosków na otrzymanie tytułu naukowego profesora. Chociaż jest to, według mnie, niemały dorobek, jednak wyraz „wzorcowy” uważam za przesadny”.
- Jaka jest recepta na taki model życia?
„Model mojego życia, oprócz prowadzenia działalności naukowej, opiera się na przestrzeganiu kilku następujących zasad: racjonalne jest, moim zdaniem, planowanie wykorzystania doby na osiągnięcie wyznaczonych celów, możliwie dużo ruchu (turystyka zagraniczna i krajowa, gimnastyka, jazda na łyżwach aż do osiemdziesiątego roku życia, taniec towarzyski, a także praca na działce), łączenie aktywności umysłowej z wypoczynkiem fizycznym, w moim modelu jest to gra w szachy i brydża”.
Żegnaj Profesorze, nasz Profesorze
Pracownicy Katedry Rachunkowości, Instytutu Ekonomii i Finansów Uniwersytetu Szczecińskiego
